Przyszłość Europejskiego Funduszu Społecznego: lata 2014-2020
W październiku 2011 r. Komisja Europejska zaproponowała nowe priorytety i zasady funkcjonowania Europejskiego Funduszu Społecznego na następny okres programowania obejmujący lata 2014–2020. Dzięki temu EFS będzie mógł nadal wspierać osoby, które poszukują pracy lub chcą zwiększyć swoje kwalifikacje zawodowe.
Jakie zmiany proponuje się wprowadzić w EFS?
Celem Europejskiego Funduszu Społecznego jest poprawienie sytuacji na rynku pracy, promowanie edukacji i uczenia się przez całe życie, zwiększanie włączenia społecznego, wspieranie walki z ubóstwem i rozwój zdolności administracji publicznej w celu świadczenia lepszych usług na rzecz obywateli i osób poszukujących pracy. Nowa propozycja wzmacnia rolę EFS:
- Każdej kategorii regionów przyznany zostanie minimalny udział w budżecie. Udział będzie wyższy niż obecnie (co najmniej 25% w przypadku regionów słabiej rozwiniętych, 40% dla regionów w okresie przejściowym i 52% w przypadku regionów lepiej rozwiniętych). Udział w funduszu spójności odpowiada co najmniej 84 mld euro w porównaniu do obecnych 75 mld w budżecie EFS.
- Państwa członkowskie będą musiały skoncentrować środki z EFS na ograniczonej liczbie celów i priorytetów inwestycyjnych zgodnie ze strategią Europa 2020, aby poprawić skuteczność i osiągnąć masę krytyczną.
- Co najmniej 20% środków EFS powinno zostać przeznaczone na działania związane z włączeniem społecznym.
- Większy nacisk kładzie się na zwalczanie bezrobocia wśród ludzi młodych, wspieranie „aktywnego starzenia się” oraz tworzenie szans dla osób i grup znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji, takich jak Romowie. Celem inicjatywy na rzecz zatrudnienia młodzieży jest wspieranie młodych ludzi, którzy nie uczą się, pozostają bez zatrudnienia i nie uczestniczą w szkoleniach, przez ułatwienie im wejścia na rynek pracy.
- Udzielone zostanie większe wsparcie na rzecz innowacji społecznych, czyli testowania i zwiększania zasięgu innowacyjnych rozwiązań będących odpowiedzią na potrzeby społeczne, na przykład te związane z poprawą integracji społecznej.
- Nadal będzie udzielane wsparcie partnerom społecznym i społeczeństwu obywatelskiemu, w szczególności organizacjom pozarządowym (NGO), na rzecz zwiększenia ich uczestnictwa w realizacji założeń EFS poprzez zwiększenie ich kompetencji, promowanie strategii rozwoju kierowanego przez lokalne społeczności oraz uproszczenie systemu realizacji (zob. również Europejski kodeks postępowania w dziedzinie partnerstwa). Zasady dotyczące zwracania kosztów projektów ze środków EFS zostaną uproszczone, zwłaszcza dla „małych” beneficjentów stanowiących co najmniej 50% odbiorców funduszy — NGO, małych i średnich przedsiębiorstw oraz innych podmiotów.
- Będzie można uzyskać wsparcie z EFS na sprzęt związany z inwestycjami w kapitał ludzki i społeczny, na przykład na komputery dla szkół.
EFS mógłby również odgrywać rolę gwaranta pożyczek zaciąganych przez organy państw członkowskich w celu finansowania działań wchodzących w zakres jego interwencji.
Główne zmiany w zakresie unijnych funduszy polityki spójności
Wszystkie regiony UE nadal będą otrzymywać wsparcie w ramach trzech zdefiniowanych kategorii:
- Regiony słabiej rozwinięte, których PKB na mieszkańca wynosi poniżej 75% średniej unijnej, pozostaną priorytetowe dla polityki spójności.
- Regiony w okresie przejściowym, których PKB na mieszkańca wynosi od 75% do 90% średniej UE 27.
- Regiony lepiej rozwinięte, których PKB na mieszkańca wynosi powyżej 90% średniej.
Druga z kategorii — obejmująca 51 regionów i ponad 72 mln ludzi — ułatwia wspieranie regionów, które zwiększyły swoją konkurencyjność w ostatnich latach, ale które nadal potrzebują ukierunkowanej pomocy. Prognozuje się, że do 2014 r. 20 regionów osiągnie aktualny cel „konwergencji” (regiony słabiej rozwinięte), co potwierdzi skuteczność polityki spójności.
Umowy o partnerstwie zawierane między Komisją i państwami członkowskimi będą określały będą określały krajowe zobowiązania dotyczące realizacji celów strategii Europa 2020. Inwestycje ze środków EFS będą w pełni zgodne z celami strategii Europa 2020 oraz celami w zakresie zatrudnienia, edukacji i walki z ubóstwem.
Wspólne ramy strategiczne zawierające główne priorytety UE będą dotyczyły wszystkich funduszy, w tym funduszy rozwoju obszarów wiejskich i rybołówstwa. Państwa członkowskie będą mogły łączyć środki z EFRR, EFS i Funduszu Spójności w ramach programów „wielofunduszowych” w celu usprawnienia koordynacji działań na miejscu.
Wprowadzone zostaną nowe warunki, gwarantujące skuteczną realizację celów strategii Europa 2020 przez fundusze UE. Przed wypłatą środków będą musiały zostać spełnione określone warunki wstępne (na przykład zapewnienie prawidłowego funkcjonowania systemów zamówień publicznych).
Kolejne kroki
Propozycje są obecnie analizowane przez Radę i Parlament Europejski i powinny zostać przyjęte na początku 2013 r. Umożliwi to uruchomienie nowej serii programów polityki spójności w roku 2014.
źródło: ec.europa.eu